Werkgevers zijn verplicht hun werknemers scholing aan te bieden. De scholingsplicht geldt tijdens het dienstverband voor het onderhouden van de vaardigheden. Daarnaast speelt deze verplichting een belangrijke rol als het aankomt op ontslag. Hoe ver reikt nu deze verplichting van de werkgever en wat kan er van de werknemer worden verlangd? Aan de hand van twee voorbeelden uit de juridische praktijk lichten we dit toe.
Wettelijk kader van de scholingsplicht
De scholingsplicht speelt een rol bij voortzetting van de arbeidsovereenkomst en het onderhouden van de vaardigheden. Bij ontslag wordt gekeken naar de mogelijkheden tot herplaatsing en of die herplaatsing bereikt kan worden na scholing. Nog steeds vindt er geregeld discussie plaats in de rechtszaal over de scholingsplicht. De vraag is wat er nu in redelijkheid van de werkgever gevergd mag worden.
Scholingsplicht bij voortzetting van de arbeidsovereenkomst
Uit de rechtspraak vloeit voort dat werkgever en werknemer allebei inspanningen moet leveren. Als het gaat om het op peil houden van vakbekwaamheid, moet de werkgever scholing aanbieden. Maar dat alleen is niet voldoende. Als de werknemer niet bereid is de scholing te volgen, moet de werkgever duidelijk zijn over wat er verlangd wordt voor vakbekwaamheid en wat het gevolg kan zijn van het niet volgen van de scholing, bijvoorbeeld baanverlies. Als de werkgever dat doet, dan mag ook van de werknemer verlangd worden dat hij/zij zich inspant door tijdig aan te geven welke behoefte hij/zij heeft aan scholing en deze scholing te volgen. Doet hij/zij dat niet, dan mag de werkgever daaraan gevolgen verbinden, bijvoorbeeld schorsen en/of het inhouden van het loon.
Scholingsplicht in het kader van ontslag en herplaatsing
Om tot een rechtsgeldig ontslag te komen, moet er een voldragen ontslaggrond zijn, bijvoorbeeld bedrijfseconomische reden of disfunctioneren. Maar daarnaast kan het ontslag alleen maar volgen als er geen mogelijkheden voor herplaatsing zijn en deze ook niet binnen handbereik zijn door middel van scholing.
Onlangs heeft de rechter duidelijkheid gegeven over wat er in redelijkheid van een werkgever kan worden gevergd. In die zaak was de ontslaggrond, bedrijfseconomische reden, voldragen. Toch vond de rechter dat de werkgever onvoldoende had gedaan om de werknemer te herplaatsen. De verplichting tot herplaatsing is een inspanningsverplichting. Op het moment dat duidelijk wordt dat een functie komt te vervallen, ligt het op de weg van de werkgever om samen met de werknemer te inventariseren welke functies passend (te maken) zijn en of die binnen redelijke termijn beschikbaar komen.
Het is onvoldoende als een werkgever alleen aan de werknemer meedeelt dat de werkzaamheden binnen de functie afnemen en dat de werknemer zijn kennis en vaardigheden moet verbreden. De werkgever moet duidelijk zijn over de gevolgen van het al dan niet volgen van scholing. Bijvoorbeeld dat de werknemer zijn baan verliest, als hij zich niet laat scholen en/of dat hij door het volgen van scholing kan blijven in een andere functie die wel beschikbaar is. Kort gezegd, de werkgever moet de werknemer begeleiden en belemmeringen wegnemen en dat betekent bijvoorbeeld initiatief nemen om concrete scholing aan te bieden en zelfs de werknemer daarvoor in te schrijven.
Tips
De werkgever moet in het kader van de scholingsverplichting vooral duidelijkheid geven. Hieronder een paar tips:
- Geef aan wat de vereisten voor vakbekwaamheid zijn.
- Als de werknemer zijn/haar scholingsbehoefte zelf aan mag geven, geef dan aan binnen welke termijn de werknemer de scholingsbehoefte moet opgeven.
- Geef informatie over de mogelijkheden om naar een andere functie toe te groeien en welke scholing daarvoor nodig is.
- Wees duidelijk over de gevolgen van het niet volgen van scholing (baanverlies, schorsing, inhouden van loon).
De werkgever moet de werknemer begeleiden en belemmeringen wegnemen en soms zelfs de werknemer actief voor een cursus inschrijven. De werknemer moet invulling geven aan de aangeboden scholing. Doet de werknemer dat niet, dan kan ontslag of schorsing al dan niet met het opschorten van het loon rechtvaardig zijn.
Tot slot
Hebt u na het lezen van deze blog nog vragen over scholingsplicht? Of wilt u sparren met onze advocaten over een specifieke kwestie? Neem contact op met onze sectie Arbeidsrecht via het e-mailadres arbeidsrecht@vangelderadvocaten.nl of telefonisch via 088-8840840. We helpen u graag verder!
