Een bagateldelict is fraude, diefstal of verduistering van iets van geringe waarde. Het is een ernstig vergrijp maar gering in omvang. Wanneer is ontslag op staande voet wegens een bagateldelict gerechtvaardigd?
Ontslag op staande voet heeft grote gevolgen
Als het ontslag op staande voet terecht is, krijgt de werknemer meestal geen uitkering en, omdat de arbeidsovereenkomst onmiddellijk eindigt, ook geen salaris. Als de rechter het ontslag op staande voet vernietigt omdat het onterecht was, moet de werkgever de werknemer weer in dienst nemen en het salaris betalen over de periode dat de werknemer niet gewerkt heeft. Als de werknemer niet meer terug wil, kan hij er ook voor kiezen te berusten in het ontslag op staande voet. In dat geval moet de werkgever de transitievergoeding en een billijke vergoeding betalen. Al met al grote gevolgen die vaak niet in verhouding staan tot de waarde van het artikel dat gestolen is.
Voorbeelden
Bekende voorbeelden uit de rechtspraak zijn het meenemen van twee flesjes motorolie ter waarde van € 10,- vlak voor de pensionering van de werknemer, het toe-eigenen van een emballagebon van € 6,-, het meenemen van boodschappen uit de winkel, het verduisteren van een fles champagne, het opeten van een zakje pinda’s of cashewnoten die toch weggegooid zouden worden. De ene keer is het ontslag op staande voet terecht gegeven en de andere keer niet. Hieronder drie voorbeelden om uit te lichten wanneer ontslag op staande voet wegens een bagateldelict terecht is, en welke omstandigheden de rechter meeweegt.
Boodschappentasje
De werknemer nam een boodschappentasje mee om andere artikelen, die hij eerder had gekocht, naar huis te vervoeren. Er was een zero-tolerance beleid en de werknemer was daarvan op de hoogte. De persoonlijke omstandigheden van de werknemer, die nog in een schuldentraject zat en zijn leven net op de rit had, gaven de doorslag. Door het ontslag was hij opnieuw in de financiële problemen gekomen en door zijn leeftijd en door corona waren zijn kansen op de arbeidsmarkt gering. Geen terecht ontslag op staande voet dus omdat de gevolgen voor de werknemer te groot waren in verhouding tot het vergrijp. De werkgever had haar doel (zero-tolerance beleid handhaven) ook kunnen bereiken door minder ingrijpende maatregelen.
Flesje cola
Een caissière bij Albert Heijn (21 jaar oud en al 6 jaar in dienst) werd op staande voet ontslagen omdat zij twee flesjes cola uit de winkel nam en die samen met een collega opdronk in de kantine. Hier zaten ook twee teamleiders bij. Albert Heijn wilde een cultuuromslag bereiken. Volgens de rechter moet de werkgever de werknemers dan beter informeren over de regels en de gevolgen. In dit geval was een waarschuwing meer op zijn plaats geweest, het ontslag op staande voet ging van tafel.
Water overgieten
Werknemers van KLM hadden een dopperflesje gekregen. Vanaf dat moment was het verboden om water uit plastic flesjes te drinken. Bovendien gold een duidelijke gedragscode waarin stond dat onrechtmatig toe-eigenen van producten leidt tot ontslag op staande voet. Werknemer werkte al 25 jaar voor KLM. Hij pakte een flesje water (dat toch weggegooid zou worden) en goot dat over in zijn dopperfles. Het zero-tolerance beleid was bij werknemer bekend, hij had beter moeten weten. Ook in hoger beroep vond de rechter het ontslag op staande voet terecht.
Enkele tips
Er bestaat niet zoiets als “een beetje stelen is wel prima”. Het is belangrijk om de moraal onder al het personeel zuiver te houden. Bovendien is het vertrouwen in een werknemer die steelt, beschadigd. Hoe neem je de juiste beslissing? Hieronder geven we enkele tips:
- zorg voor een kenbaar beleid. Neem de regels bijvoorbeeld op in een personeelshandboek en breng het onderwerp regelmatig onder de aandacht van het personeel.
- voer het beleid strikt en consequent uit;
- leidinggevenden moeten het goede voorbeeld geven en niets door de vingers zien;
- neem bij de beslissing tot ontslag op staande voet ook de persoonlijke omstandigheden mee, bijvoorbeeld: is de werknemer lang in dienst, heeft hij/zij een gezin dat van het inkomen afhankelijk is, wat is zijn/haar positie op de arbeidsmarkt;
- weeg andere mogelijkheden af, bijvoorbeeld een waarschuwing.
Tot slot
Hebt u na het lezen van deze blog nog vragen over ontslag op staande voet? Of wilt u sparren met onze advocaten over een specifieke kwestie? Neem contact op met onze sectie Arbeidsrecht via het e-mailadres arbeidsrecht@vangelderadvocaten.nl of telefonisch via 088-8840840. We helpen u graag verder!
