Bescherm uw onderneming met waterdichte algemene voorwaarden deel II: regels met betrekking tot consumenten

In het recht wordt beoogd de zwakkere partij te beschermen. In de relatie tussen een professionele partij en een consument wordt de consument beschouwd als de zwakkere partij. Daarom geldt onder andere ten aanzien van algemene voorwaarden specifieke wetgeving die erop gericht is de consument te beschermen tegen oneerlijke praktijken. Wanneer uw algemene voorwaarden een zogenaamd onredelijk bezwarend beding bevatten, kan de consument het beding buiten werking stellen. Heeft u particuliere klanten? Voorkom dat u voor een dergelijke verrassing komt te staan en zorg ervoor dat in uw algemene voorwaarden geen onredelijk bezwarende bedingen staan!

In de wet is bepaald welke bedingen als onredelijk bezwarend aangemerkt moeten worden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de zogenaamde zwarte en grijze lijst. Zonder hierbij volledig te willen zijn, bespreken wij enkele bedingen die u op grond van de zwarte en grijze lijst beter achterwege kunt laten.

Zwarte lijst

Alle bedingen die genoemd zijn in de zwarte lijst zijn zonder meer onredelijk bezwarend. Feitelijk betekent dit dat de onredelijkheid (en daarmee ongeldigheid) van het beding vast staat en dat de ondernemer hier niet tegenin kan gaan.

Welke bedingen mogen in elk geval niet?

  • U mag de consument niet het recht ontnemen de door u toegezegde prestatie op te eisen. Kortom: als een consument een product, bijvoorbeeld een stoel, koopt, mag u hem in de algemene voorwaarden niet het recht ontnemen om levering van deze stoel op te eisen;
  • U mag uzelf niet de bevoegdheid geven de overeengekomen prijs binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst te verhogen, tenzij de consument op het moment van de prijsverhoging het recht krijgt de overeenkomst te ontbinden. Dit is relevant bij bijvoorbeeld sportabonnementen;
  • U mag de bevoegdheid van de consument om de overeenkomst op te zeggen op dezelfde wijze als waarop de overeenkomst tot stand is gekomen, niet uitsluiten of beperken. Oftewel: een overeenkomst die per e-mail is gesloten, moet ook per e-mail kunnen worden opgezegd.
  • Het is ook niet toegestaan om het oordeel of u in uw prestaties te kort bent geschoten, aan uzelf over te laten. Dit spreekt eigenlijk voor zich: de consument zou op die manier geen eerlijke kans krijgen.

Grijze lijst

De bedingen genoemd in de grijze lijst worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Het verschil met de zojuist besproken zwarte lijst is dat bedingen uit de grijze lijst niet per definitie onredelijk bezwarend zijn. De ondernemer kan dit vermoeden onderuithalen, door tegenbewijs te leveren waaruit blijkt dat het beding (in de betreffende situatie) niet onredelijk is.

Een beding wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn als dit:

  • de onderneming de bevoegdheid toekent een prestatie te verschaffen die afwijkt van de toegezegde prestatie. U mag dus niet afspreken in de algemene voorwaarden dat de consument die een stoel besteld heeft, een tafel geleverd kan krijgen;
  • de onderneming bevrijdt van een wettelijke verplichting van schadevergoeding. De aansprakelijkheidsbepaling uit de algemene voorwaarden is één van de belangrijkste bepalingen, dit kan uw onderneming flinke claims besparen. Het is echter niet zonder meer toegestaan alle aansprakelijkheden uit te sluiten. Voor sommige gebreken ben je als ondernemer nu eenmaal aansprakelijk. Daarom wordt een beding vermoed onredelijk bezwarend te zijn als hierin is bepaald dat de schade die een ondernemer heeft veroorzaakt door haar eigen opzet of bewuste roekeloosheid, wordt beperkt of volledig wordt uitgesloten;
  • de ondernemer een ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om te reageren op een aanbod of verklaring van de wederpartij;
  • de ondernemer een ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om haar verplichtingen na te gekomen. Zo mag bijvoorbeeld geen vage leveringstermijn worden afgesproken met een consument. Ook is het in beginsel niet redelijk om af te spreken dat de onderneming een jaar de tijd heeft om het product te leveren.

Tips:

  1. Lees uw algemene voorwaarden eens door de ogen van een consument. Lijkt een beding onredelijk? Ga dan na of het beding op de grijze dan wel zwarte lijst staat vermeld.
  2. Stel, u heeft een onredelijk beding in uw algemene voorwaarden staan, dan kan dit beding worden vernietigd. U wilt natuurlijk niet dat uw volledige algemene voorwaarden hiermee buiten werking gesteld worden! Bescherm de rest van uw algemene voorwaarden en neem op dat wanneer één bepaling vernietigbaar blijkt te zijn, dit de overige bepalingen niet aantast.

Tot slot

Heeft u vragen hierover of wilt u algemene voorwaarden laten opstellen dan wel aanvullen? Neem dan contact op met onze sectie ondernemingsrecht via het e-mailadres ondernemingsrecht@vangelderadvocaten.nl of telefonisch via 088- 88 40 840. Wij helpen u graag verder.

Disclaimer: bovenstaande opsomming is niet limitatief, maar betreft slechts een greep uit de wettelijke opsomming (te weten de grijze en zwarte lijst). Voor de volledige opsomming verwijzen wij u naar de artikelen 6:236 en 6:237 van het Burgerlijk Wetboek.