De Hoge Raad heeft vrijdag 8 november 2019 uitsluitsel gegeven over de vraag of slapende dienstverbanden zijn toegestaan. In deze blog leest u wat de Hoge Raad heeft geoordeeld.
Wat is een slapend dienstverband?
Een slapend dienstverband is een dienstverband waarbij een langdurig arbeidsongeschikte werknemer geen arbeid verricht en geen loon meer krijgt, maar door de werkgever toch in dienst wordt gehouden zodat de werkgever niet de wettelijke transitievergoeding hoeft te betalen.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad heeft geoordeeld dat, als wordt voldaan aan de ontslaggrond ‘langdurige arbeidsongeschiktheid’ (2 jaar ziekte), de werkgever op grond van goed werkgeverschap gehouden is in te stemmen met een voorstel van de werknemer tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden, mits het voorstel een vergoeding van maximaal de wettelijke transitievergoeding bevat. De vergoeding hoeft niet hoger te zijn dan de wettelijke transitievergoeding zou zijn bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst daags na de datum waarop de werknemer 2 jaar ziek was.
Het dienstverband slapend houden is dus niet toegestaan.
Achtergrond oordeel
Aan dit oordeel van de Hoge Raad ligt ten grondslag dat er een wet komt (per 1 april 2020) waarin is geregeld dat werkgevers door UWV worden gecompenseerd voor betaling van de transitievergoeding aan een landurig arbeidsongeschikte werknemer: de Wet compensatieregeling transitievergoeding (hierna: Compensatieregeling). Met deze Compensatieregeling heeft de wetgever volgens de Hoge Raad beoogd een einde te maken aan het verschijnsel van slapende dienstverbanden. Op grond daarvan brengt de wettelijke eis van ‘goed werkgeverschap’ mee dat een werkgever een werknemer niet in een slapend dienstverband mag houden, om de betaling van de transitievergoeding te ontlopen.
Hoogte vergoeding
Voor de hoogte van de te betalen vergoeding wordt aangesloten bij de hoogte van de wettelijke transitievergoeding en dus niet bij de hoogte van het bedrag dat de werkgever op basis van de Compensatieregeling vergoed krijgt (wat lager kan zijn, omdat de compensatie niet meer kan bedragen dan het totale bedrag aan brutoloon dat de werkgever tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid (2 jaar) heeft doorbetaald). Daarnaast heeft de Hoge Raad bepaald dat de periode dat het dienstverband slapend is gehouden, niet meetelt voor de berekening van de hoogte van de transitievergoeding in het kader van het voorstel van de werknemer.
Uitzondering: gerechtvaardigd belang werkgever bij instandhouden van de arbeidsovereenkomst
Op het uitgangspunt dat een werkgever op verzoek van de arbeidsongeschikte werknemer het slapend dienstverband moet beëindigen, zijn volgens de Hoge Raad uitzonderingen mogelijk. De werkgever mag de arbeidsovereenkomst in stand houden als de werkgever daarbij een gerechtvaardigd belang heeft. De Hoge Raad geeft één concreet voorbeeld van een gerechtvaardigd belang, namelijk als er reële re-integratiemogelijkheden voor de werknemer zijn. Het is aan de werkgever om dit te stellen en zo nodig te bewijzen.
Financiële problemen in verband met voorfinanciering
De Hoge Raad heeft bepaald dat de werkgever de transitievergoeding moet voorfinancieren (voordat een verzoek op grond van de Compensatieregeling kan worden gedaan). Het voorfinancieren vormt volgens de Hoge Raad geen reden om het dienstverband slapend te houden. Als de werkgever aannemelijk maakt dat die voorfinanciering leidt tot ernstige financiële problemen, kan de rechter beslissen dat betaling aan de werknemer in termijnen plaatsvindt of wordt opgeschort tot na 1 april 2020. Vanaf 1 april 2020 geldt op basis van de Compensatieregeling dat voor een aanvraag is vereist dat de volledige vergoeding aan de werknemer is voldaan, hetgeen de werkgever verplicht tot voorfinanciering.
Het argument van de werkgever dat het dienstverband slapend mag worden gehouden, omdat de arbeidsongeschikte werknemer bijna de AOW-leeftijd bereikt, vormt ook geen uitzondering op het uitgangspunt.
Hoe nu verder?
Slapende dienstverbanden beëindigen!
Hebt u een vraag over het oordeel van de Hoge Raad of hulp nodig bij de beëindiging van slapende dienstverbanden en/of het indienen van een compensatieverzoek? Neem dan contact op met onze sectie arbeidsrecht via het e-mailadres arbeidsrecht@vangelderadvocaten.nl of telefonisch via 088- 88 40 840. Wij helpen u graag verder.
